10 Eylül 2015 Perşembe

Mitoloji

        Norse mitolojisine göre Ragnarök'ün (son gün/ kıyamete denk) gelişi Bifrost köprüsünün (Midgard/Asgard arasında) bekçisi Heimdallr'ın Gjallarhorn'a (boru) üflemesi ile haber verilecektir. 
              Bir çok farklı coğrafya ve kültürde bu gibi dini benzerliklerin var olması gerçekten şaşırtıcı. 
              Türk inanışına göre Ülgen'de insanı, yarattığı karaların üzerindeki bir çamur birikintisinden, yani çamurdan yaratmıştır örneğin. 
             Aynı şekilde druidizm ve şamanizm arasındaki benzerlikler. Yine Norse mitolojilerindeki Odin ile Orta Asya'da bulunan Ülgen'in neredeyse aynı olabilecek kadar birbirine benzemesi…
            Kuzey mitleri ile Orta Asya mitlerinin benzerliği yakınlıktan, karışımdan, etkileşimden kaynaklanabilir. Fakat şamanlar ile Batı Avrupa'da yaşayan druidler arasında etkileşim olması pek mümkün değil. Bu da aynı coğrafi koşulların kültürü benzer yönelimlere itmesi ile açıklanabilir. Farklılıklar için de geçerli bu durum. Elbette bölük pörçük site devletleri şeklinde örgütlenmiş bir anadolu-yunan coğrafyasında her şehrin ayrı tanrısı olması sonucu zamanla oluşmuş bir çoktanrılı sistem normalken, Orta Asya gibi şehirleşmenin pek olmadığı uçsuz bucaksız düz alanlarda kuşatıcı tek bir tanrı (gök tengri) fikri gelişebilir. 
             Eski Sümer'den Kuzeylilere, Orta Asya'dan Avrupa'ya değin bu benzerlikler  dinin toplumlardaki gelişiminin politeizmden (çoktanrıcılık) monoteizme (tektanrıcılık) yönünde olduğu kanısını çürütebilir. En başta tek tanrılı bir inanca sahip olan toplulukların farklı coğrafyalara dağılması sonucu bu inancın bozulması ve kendi milli kültürleri ile yaşadıkları coğrafyanın etkisiyle harmanlanmış yeni inanışlar doğması daha olası. Oysa genel kanı ilkel çoktanrılı inançlardan zamanla tektanrılı inanç sistemlerine geçildiği yönündedir. Bence antik dönemden çok önce, ilk insan topluluklarında dahi var olan tektanrılı bir inancın dağılan her toplumda bir parça kırıntısının kalmış olması mantıklı görünüyor. 
             Ki başta da söylediğimiz gibi normalde tek tanrı inancına sahip olan Türkler'de bile sonradan Erlik Han (şeytana tekabül eder, kötülük yapan melek/kötülük tanrısı), haber tanrısı Erdeney, demirin tanrısı Temür Han gibi tanrıların sonradan bu düzleme katıldığını görüyoruz. Bu sistem Norse mitolojisinde tanrıların oluşturduğu Aesir kadar derli toplu değil elbette. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder