Atatürk ve Coco Chanel

          Heyecan olmasın, anlatacağım şey bir büyük komutan ile ünlü modacı aşkı değil. Pek bilinmese de, Atatürk'ün emri ile 1930'ların balo kıyafetleri ve ordu üniformaları Coco Chanel tarafından tasarlanmıştır. Zaten örneğin 10 Kasım'da Atatürk'ün tabutu etrafında nöbet tutan generallerin üniformalarına bakılırsa bunların bir sanatçı elinden çıktığı fark edilebilir.

              Peki bu basit bir lüksten mi ibarettir? Elbette mesele sadece marka giyinelim mantığıyla açıklanacak kadar basit değil. Bir ordunun görünümü çok önemlidir. Bu görünümün temel taşını da başta generaller ve sonra subaylar oluşturur.

             Örneğin propaganda ve psikolojik yönlendirme yöntemlerinin ustası olan Nazi Partisi de SS ve Wehrmacht (Alman Ordusu) üniformalarını Hugo Boss'a tasarlatmıştır. Öyle ki bir SS pardösüsü bulsanız, armalarını söküp günlük kullanabilirsiniz, o kadar da şıktır. Bunun yanında ceketler omuz takviyeli ve dar kesimlidir. Tüm bunlar askere güçlü bir görünüm verir. Yine pantolonun içine koyulduğu bir çizme üniformayı tamamlamaktadır. Diğer ordularda ise çizme yoktur ve aşağıya kadar sarkan pantolon ayakkabı ikilisi o görüntüyü vermez.

(Hugo Boss imzalı Alman üniformaları) 

(Altta görüldüğü üzere Hugo Boss bu tasarımlarda kullandığı pek çok çizgiyi hala yeni tasarımlarında muhafaza ediyor. Ceket ve pardösü tasarımlarında da sık sık eski dönem üniformalarına benzediği gerekçesiyle eleştiriliyor. Genelde bu eleştiriler de Boss imzasının sonundaki iki s'yi SS yıldırımı şeklinde yazmakla yapılıyor.)

           

            Coco imzalı Türk üniformalarında da çizme başarılı bir şekilde kullanılmıştır. Ne yazık ki günümüzde özellikle subay kıyafetleri bir nebze iyi olsa da er, erat üniformalarımızda aynı başarıyı bırakın, yakınını bile göremiyoruz. Gerçekten o açık renkli garip üniforma, orduya Pakistan Ordusu görünümü vermiş durumda. Umarım dönülür bundan.

(1938, çizme üniformayı başarılı şekilde tamamlamış. Ne yazık ki 10 Kasım günü dışında fotoğraf bulmak çok zor.)

               Son olarak psikolojik yönden bahsedelim. Bu üniformalar ordunun verdiği imajın temelidir dedik. Hugo Boss dokunuşlarının Alman ordusunun yenilmezlik efsanesine katkısı tartışılamaz. Bu kabul gören bir şeydir. Çünkü üniformanın verdiği mesajı hem onun içinde savaşan asker, hem o üniformadan korkan düşman hem de o üniformaya itaat eden işgal altındaki sivil hisseder. Bu sebeplerden dolayı ben üniforma tasarımının ciddi bir mesele olduğunu ve mümkün olan en iyi profesyonellere yaptırılmasında fayda olduğunu düşünüyorum.