Generaller

       Tarihin her döneminde, zamanına damga vurmuş bir mareşal bulunabilir. Bu strateji ustaları verdikleri kararlarla uluslarının ve hatta tüm insanlığın kaderini etkilemiştir. Birbirlerinden farklı yollar izleseler ve çok farklı stratejiler uygulasalar bile, hepsinde ortak olan yetenekler vardır. Örneğin cesaret ve atılganlık, baskı altında karar verebilme, lojistik hesaplamaları iyi yapabilme, kararlılık, motivasyon becerisi, organizasyon yeteneği, disiplin ve eldeki ekipmanlardan maksimum fayda sağlama gibi… Ayrıca ortak olan bir diğer husus bu büyük isimlerin hep kıyas konusu olmasıdır. Birbirlerinden farklı dönemlerde ve çok farklı şartlarda kendilerini kanıtlamalarına rağmen hangisinin hangisinden iyi olduğu hep tartışılır. Ben sıralamalar ve sınırlar çok kesin olmamakla birlikte şöyle listelerdim örneğin.

1- Cengiz Kağan

Cengiz öncesinde tarihte Moğol adına dahi rastlanmazken, O tarihin gördüğü en büyük imparatorluğu kurdu. Ordusunun aslını yekpare bir Moğol ulusu değil, sayısız kabile ve federasyonun bir araya getirilmiş unsurları oluşturmaktaydı. Cengiz'in en öncelikli becerisi bu farklı toplulukları tek amaç doğrultusunda disiplinli ve hareket kabiliyeti çok yüksek bir orduya dönüştürmeyi başarmış olmasıdır. Ayrıca teknik bilgileri ve imkanları savaşlara mükemmel uygulamıştır. Cengiz o kadar çok fetih yaptı, o kadar çok kent düşürdü ki, fetihleri sonucunda dönemin insan nüfusu ciddi oranda azaldı. Ekilmeyen ve boş kalan araziler tekrar ormanlara dönüştü. Bu sayede karbon emilimi arttı, hava temizlendi iklimde soğuma meydana geldi. Bugün bilim insanları acımasızlığıyla tanınan Cengiz'in yaptığı katliamlar sonucunda bilmeden böyle faydalı bir olaya sebep olduğunu ve kendisinin tarihin ilk küresel soğutmacısı olduğunu söylüyorlar. 

2 - Subutay (Sübedey) 

Basit bir Türk ailesinden gelen Subutay yeteneği sayesinde Cengiz'in en güvendiği generallerinden biri olmuştu. Hayatı boyunca altmışın üzerinde savaş yönetti ve tamamından zaferle ayrıldı. Üstelik bunların çoğunda rakiplerine göre sayı dezavantajı vardı. Subutay müthiş taktik ve manevra kabiliyetinin yanı sıra lojistik başarıları ile bilinir. O dönemin haberleşme koşullarına göre mucize sayılabilecek şekilde birbirinden çok uzak orduları eş güdüm içerisinde yönetmiştir. Ayrıca istihbaratın önemini de iyi kavramıştır. Örneğin Orta Avrupa'da ne zaman yağmur yağar, otlaklar ne zaman yeşerir ( Atlı askerlerden oluşan ordusunun harekat yapabilmek için otlaklara ihtiyacı vardı) bunları casus ağı sayesinde bilirdi. Aynı şekilde hedef coğrafyaların yer şekilleri, nehirleri gibi doğal unsurlarını çıkarttırırdı. (Kağan ölmese ve Subutay Avrupa seferini yarıda keserek Moğolistan'a geri dönmek zorunda kalmasa Avrupa'nın siyasi durumu ve tarihi bugün çok farklı olurdu.) Subutay'ın taktikleri halen askeri kitaplara ve eğitimlere konu olur.

3 - Büyük İskender

Yine disiplinli ordusu ile öne çıkan liderlerden biridir. Örs çekiç taktiği olarak bilinen stratejiyi mükemmel uygulayıp, dönemin en büyük ülkesi olan Pers İmparatorluğu'nu ortadan kaldırdı. Makedonya'dan Hİndistan'a kadar ilerlemeyi başardı. Üstelik bu uzun sefer sırasında değişen coğrafya ve savaş koşullarına göre ordusunu ve taktiklerini esnetip geliştirmeye devam etti. En ünlü muharebelerinden biri 40 bin askeri ile 250 bin kişilik Pers ordusunu ortadan kaldırdığı Gaugamela Savaşı'dır. Batı ve Doğu kültürleri arasında köprü kuran ve birçok şehrin kurucusu olan İskender, döneminde öylesine bir üne kavuştu ki tanrı mertebesine bile yükseltildi. 

4 - Hannibal Barca

II.Pön Savaşı boyunca Roma'yı çok zor durumlara düşüren Kartacalı komutan. Halen stratejinin babası olarak anılır. Muharebe başarılarının yanı sıra, filleri içeren ordusu ile Alpleri aşması büyük bir intikal başarısı sayılmaktadır. En büyük rakibi Roma bile Hannibal'i ancak onun taktiklerini taklit ederek yenebilmiştir. Yenilgisinden sonra Kartaca'dan sürgün edilen Hannibal'in yolu Anadolu'ya düşmüştür ve hatta Bursa şehrinin kurulmasının onun fikri olduğu rivayet edilir. Sürgün hayatı boyunca Bitinya ve Selevkos gibi krallıklara askeri danışmanlık yapmış, Romalılar tarafından izinin bulunduğunu anlayınca yüzüğündeki zehri içerek intihar etmiştir. Hannibal'in uyguladığı stratejiler özellikle Kurtuluş Savaşı'nın en önemli harekatı olan Büyük Taarruz'un planlarına ilham kaynağı oldu. 

5 - Scipio (Africanus) 

Hannibal'in rakibi ve o dönemin iki büyük generalinden biriydi. Zama'da Hannibal'i yenilgiye uğratarak Kartaca'nın Roma egemenliğine girmesini sağladı. Zama Muharebesinde, Kartaca ordusunda bulunan fillere karşı uyguladığı savunma stratejisi savaşın gidişatı açısından kilit rol oynamıştır. 

6 - Prens Eugen (Savoy Prensi) 

Prens Eugen Avrupa ve Türk tarihi açısından önemli bir figürdür. Zira asıl ününü Osmanlı - Kutsal İttifak Savaşları sırasında kazanmıştır.  17. asrın en büyük mareşali olarak gösterilir. O, tarih sahnesine çıkmasa bu ünvan büyük ihtimalle IV.Murad'a kalacaktı. 

7 - Napolyon Bonaparte 

Öncelikle savaş için her zaman uygun zemin ve avantajlı lokasyonu seçmesi önemlidir. Yine lojistiğe büyük önem verir, örneğin “Ordular mideleri üstünde yürür” cümlesi ünlüdür. Strateji olarak hızlı manevra yapmaya ve sürpriz saldırılara yoğunlaşır. Hücumu benimsemiştir. Ayrıca ordusunun komuta kademesi aristokratlardan değil, pozisyonlarını hak eden askerlerden oluşur. Zaten Napolyon prensiplerini tam uygulayamadığı Waterloo Muharebesinde kesin bir yenilgiye uğramış sürgüne gönderilmiştir.

8 - Julius Caesar

Sezar'ın asıl başarısı dahiyane hücum ve tuzaklardan ziyade teknoloji ve mühendisliği savaşlara mükemmel şekilde uygulamasında yatıyor bana göre. Kendisi ve ordusu için dezavantajlı durumları bu yolları kullanarak avantaja çevirebiliyor. Bunun en güzel örneği Galya Seferi sırasında yaşanan Alesia Kuşatması'dır. 

9 - Timur 

Timur da Cengiz gibi Orta Asya atlı göçebe ordusu ekolündendir. Stratejileri benzerlik taşır. Yine çoğunluğu atlılardan oluşan yüksek manevra kabiliyetine sahip bir ordudan söz edebiliriz. Örneğin Yıldırım Bayezid ile yaptığı Ankara Savaşı öncesinde, Bayezid'in savaş alanını seçme çabasına rağmen ordusunun yüksek hızı  sayesinde savaş alanını kendisi belirlemiştir. Eğer savaş Bayezid'in istediği gibi dar geçitlerde yahut ormanlık arazide yapılsaydı ana gücü süvari birlikleri olan Timur bu avantajını kullanamayacaktı. 

10 - Heinz Guderian 

Blitzkrieg'in fikir babası Guderian elbette listede olmalıydı. Kendisi tankçı olmamasına rağmen bu sistemi geliştirmesi ayrıca ileri görüşlülüğünün kanıtıdır. Bindirilmiş motorize piyade de bu prensip sonucunda ortaya çıkmıştır ve tanklar ile motorize piyadenin yüksek hareket kabiliyeti ile birlikte taarruz etmesi ve yüksek hızlarla mesafe katedebilmesi amacına hizmet eder. Guderian bu gibi prensipler ile savaşlara yeni bir soluk getirmiş ve Birinci Dünya Savaşında görülen durağan savunma hatları ve kilitlenen cepheler gibi sorunları çözmüştür.